Sveti Kolumba (Columba, irski Colm Cille,), irski redovnik i misionar, opat, apostol Kelta i Pikta, zaštitnik Irske i Škotske, jedan od dvanaest irskih apostola, rođen je 7. prosinca 521. u Gartanu (grofovija Donegal, sjeverozapadna Irska), u irskoj velikaškoj obitelji (klan Cenel Conaill, Uí Néill) kao sin Fedlimida i Eithne. Redovnik i svećenik, u ranoj mladosti bio je učenik svetog Finniana iz Clonarda. Osnovao je 546. samostan u Derryju (sjeverna Irska). Utemeljio je i sagradio više od 100 crkava i samostana u Irskoj i Škotskoj. Sukobio se 561. s drugim Finnianom (također Columbin učitelj), poglavarom u opatiji Movilla (grofovija Down), jer je potajno pokušao prepisati Finnianovu knjigu psalama. Zbog toga je Kolumba morao 563. napustiti Irsku. Otputio se na sjever Škotske do otočja Hebridi. Na otoku Ioni u skupini Unutrašnjih Hebrida, na sjeverozapadu Škotske, sagradio je crkvu i utemeljio opatiju koja je nakon njegove smrti postala omiljenim hodočasničkim odredištem. Tamo je osnovao redovničku zajednicu kojom je kao opat upravljao 12 godina.
Glasoviti propovjednik, mudri savjetnik i čudotvorac, naočit i stasit, gromkog i melodioznog glasa, Kolumba se posvetio evangelizaciji Pikta, naroda naseljenog na sjeveru Škotske. Djelovao je među njima 34 godine. Vješto se snalazio među škotskim plemenima i njihovim sukobima, a preobratio je i piktskog kralja Brideia. Vraćao se u svoju Irsku, a 580. spriječio protjerivanje bardova, irskih nacionalnih pjesnika. Prepisao je navodno oko 300 knjiga. O svetom Kolumbi kruže mnoge legende (među njima i ona o njegovom susretu s nemani na jezeru Loch Ness) i pripisuju mu se mnoga čudesa. Preminuo je 9. lipnja 597. na otoku Ioni i tamo je pokopan, ali su njegove relikvije 849. prebačene u Downpatrick (grofovija Down, sjeveroistočna Irska), gdje počivaju uz svetog Patrika i svetu Brigitu, uz njega glavne zaštitnike „smaragdnog otoka“. Zaštitnik je Irske, Škotske, irske biskupije Derry i grada Derryja, pjesnika i knjigoveža, a posvećene su mu mnoge crkve, kapele, župe, biskupije, škole, ustanove i umjetnička djela u Irskoj, Škotskoj, SAD i Kanadi. Zazivaju ga kod poplava. Štuju ga i katolici i protestanti. Ponekad ga miješaju s njegovim zemljakom i suvremenikom sličnog imena, svetim Kolumbanom, o kojem pišemo u prilogu od 23. studenoga.
Tekst: zupa.jastreabrsko
